سبکی معماری است که به دنبال به حداقل رساندن تأثیرات منفی زیست‌محیطی ساختمان‌ها توسط افزایش بهره‌وری و اعتدال در استفاده از مواد، انرژی و فضای توسعه و اکوسیستم کلی است. معماری پایدار در طراحی محیط ساخته شده، از یک رویکرد آگاهانه در مورد انرژی و حفاظت از محیط زیست استفاده می‌کند.
ایده پایداری، یا طراحی اکولوژیکی، اطمینان از استفاده منابع به گونه‌ای است که تأثیرات زیان باری برای سلامت کلی انسان‌ها نداشته باشد یا باعث از دسترس خارج شدن سایر منابع در دراز مدت نشود.
معماری پایدار یکی از تحولات بسیار مهم در حوزه معماری است که هدف آن طراحی بنا بر مبنای اصول پایداری و صرفه جویی در مصرف انرژی می باشد. پایداری و توسعه پایدار به منظور کاهش آلودگی های زیست محیطی و بهینه سازی مصرف انرژی مورد توجه طراحان و معماران قرار گرفته است و در واقع واکنشی به بحران های پیش آمده در دنیای صنعتی و مدرن امروز به شمار می آید.
تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
معماری پایدار چیست؟
معماری پایدار یکی از مباحث مهم در زمینه ساخت و ساز می باشد که امروزه مورد توجه معماران و طراحان قرار گرفته است. ایجاد پایداری در معماری با توجه به مشکلاتی که در عصر صنعتی و مدرن امروز وجود دارد امری است ضروری، که باید توجه ویژه ای به آن شود. معماری سبز از شیوه های نوین در معماری است که در حال حاضر توجه افراد زیادی را به خود جلب کرده است.
طبیعت و محیط زیست موهبتی خداوندی است که تمام موجودات زنده برای ادامه حیات به آن وابسته اند. آلودگی زیست محیطی یکی از مشکلات عصر صنعتی حاضر است که انسان ها نقش چشم گیری در آن دارند. آلودگی بر چرخه طبیعی و کیفیت زندگی موجودات، تاثیر به سزایی دارد و پیامدهای جبران ناپذیری بر زندگی آن ها وارد می کند؛ بنابراین برای ادامه زندگی تمام موجودات، باید اقداماتی در جهت حفظ و نگهداری محیط زیست و منابع طبیعی انجام دهیم؛ یکی از این اقدامات، اجرای معماری سبز می باشد که در ادامه مقاله به این مبحث مهم و کاربردی می پردازیم. این مقاله آموزشی ویژه مخاطبین عزیز وب سایت خانه هوشمند زوریل نگاشته شده است.
معماری پایدار یک تحول مهم در حوزه معماری
معماری پایدار (Sustainable architecture) یکی از تحولات مهم در حوزه معماری است که هدف آن طراحی ساختمان براساس بهینه سازی در مصرف انرژی و اصول پایداری می باشد.
به معماری پایدار، معماری سبز نیز گفته می شود که بر اساس طراحی اکولوژی و منطبق با طبیعت می باشد. ساخت و سازهایی که براساس این نوع معماری پیاده سازی می شوند آسیب کمتری بر محیط زیست و منابع انرژی وارد می کنند و با محیط زیست ناسازگاری کمتری دارند.
منظور از پایداری در معماری این نیست که ساختمان مقاومت بالا و یا عمر طولانی داشته باشد بلکه به این معنی است که در ساخت و ساز به محیط زیست توجه ویژه ای کنند و براساس آن اقدام نمایند.
تعریف معماری پایدار
معماری پایدار در واقع به این معنا است که ساختمان ها با توجه به اصول بوم شناختی و پایداری، کاهش آلودگی زیست محیطی و مصرف انرژی طراحی شوند، که عکس العملی مناسب در برابر مشکلات و بحران های عصر صنعتی و مدرن امروز می باشد.
در سال های اخیر، انرژی بسیار زیادی برای ساخت و ساز و تولید مصالح ساختمانی مصرف شده که منجر به آلودگی های زیست محیطی فراوانی شده است. انتشار آلودگی های شیمیایی ناشی از تولید مواد ساختمانی، انتشار گرد و غبار در هوا به دلیل عملیات ساخت و ساز، آلودگی هایی که در حمل و نقل مصالح ساختمانی ایجاد شده؛ از جمله تاثیرات منفی هستند که در اثر ساخت و ساز به محیط زیست وارد می شوند.
استفاده از منابعی که امکان جایگزینی سریعتری دارند بسیار حائز اهمیت است. به عنوان مثال به کار گیری چوب درختانی که می توانند سریع تر رشد کنند و جایگزین شوند؛ از جمله مواردی است که در طراحی باید مورد توجه قرار گیرد. بنابراین ضروری است در زمینه معماری و ساختمانی از راهبردهای اصولی استفاده شود تا کمترین آسیب را به محیط زیست و منابع طبیعی وارد نمایند.
اصول معماری پایدار یا معماری سبز
-
هماهنگی با محیط زیست و اقلیم
بناها باید طوری طراحی شوند که با شرایط اقلیمی و محیط اطراف خود سازگار باشند، به نحوی که نیازهای امروزی بشر را تامین کنند و آیندگان نیز بتوانند از منابع انرژی موجود استفاده کنند. - بهینه سازی در مصرف انرژی
طراحی سازه ها باید به گونه ای باشند که نیاز به سوخت فسیلی و دیگر انرژی ها به حداقل برسد به این ترتیب از منابع موجود در طبیعت کمتر استفاده شده و آلودگی زیست محیطی کمتری را به همراه خواهد داشت؛ همچنین می توان از مصالح قابل بازیافت استفاده کرد. - استفاده بهینه از مواد و مصالح ساختمانی
در طراحی باید از مصالحی استفاده کرد که از دوام و مقاومت کافی برخوردار بوده و با مواد شیمیایی و انرژی کمتری آماده شوند. - پاسخگویی به نیازهای ساکنین
معماری باید به نحوی باشد که حضور افراد در ساختمان محترم شمرده شود و نیازهای روحی و جسمی ساکنین ساختمان را تامین کند. توجه به طبیعت و حضور آن در محیط زندگی باعث بهبود سطح روانی انسان شده و بر روحیات او تاثیر بسزایی دارد. - هماهنگی با سایت
هر سازه ای باید با ملایمت در زمین ناحیه خود قرار بگیرد و با محیط پیرامون خود سنخیت داشته باشد. معمار استرالیایی گلن مورکات این جمله را بیان کرده است که ساختمان باید زمین را به صورتی آرام و سبک لمس کند. - کل گرایی
تمامی اصول معماری سبز یا پایدار باید در یک روندی کامل که به ساخته شدن محیط زیست سالم منجر می شود، ترسیم و تجسم یابد. پایداری با حوزه های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی همانند اقلیم آب و هوایی، فرهنگ منطقه ای، تامین نیازهای روحی و جسمی انسانی در ارتباط است؛ بنابر این ارتباطات پایداری از اهمیت خاصی برخوردار است که در طراحی سازه در کنار عواملی مانند زیبایی، نور، بافت باید این موضوع را هم را مد نظر قرار داد.افزایش جمعیت و هجوم افراد به شهرها باعث افزایش ساخت و ساز های غیراصولی شده است. ساخت و سازهای بی رویه باعث تخریب محیط زیست و افزایش آلایندگی های محیطی شده و به دنبال آن سلامت جسم و روح انسان ها را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد. بنابراین معماران برای جلوگیری از تخریب محیط زیست باید از اصول معماری سبز در طراحی های خود استفاده کنند.
تا اینجا با مفهوم معماری پایدار آشنا شدیم. حال برای اینکه بدانیم معماری پایدار چه اهدافی را دنبال می کند و چرا باید معماران در طراحی سازه از این رویکرد معماری استفاده کنند به سراغ بررسی اهداف خواهیم رفت.
اهداف معماری پایدار
- کاهش مصرف منابع تجدیدناپذیر (مانند سوخت های فسیلی)
- بهینه سازی مصرف منابع تجدیدپذیر
- بازیافت و یا استفاده مجدد از مصالح ساختمانی
- افزایش کیفیت و عمر مفید ساختمانی
- هماهنگی سازه با شرایط اقلیمی و فرهنگی منطقه
- برآورد نیازهای ساکنین
- هماهنگی و سازگاری با محیط زیست و کاهش تاثیرات منفی به آن
- استفاده از انرژی های طیبعی
- کاهش پسماندهای ساختمان و آلاینده های محیطی
توسعه و گسترش فضای سبز از موثرترین راهکارها جهت بازیابی محیط زیست و افزایش کیفیت زندگی انسان ها است. اجرای طرح های فضای سبز در داخل و حاشیه شهرها و همچنین در ساختمان ها می توانند به کاهش گرمای زمین، آلودگی محیط زیست، کاهش تنش افراد در ساختمان کمک کند.
نتیجه گیری
فضاهای سبز باید متناسب با موقعیت مکانی (جاده ها، خیابان ها و ساختمان ها) و نیازهای جامعه باشند. در صنعت ساختمان سازی توجه به این مقوله از اهمیت خاصی برخوردار است. به کار گیری فضای سبز هوشمند از اقدامات بی نظیر و جذاب در این حوزه است که می تواند تاثیر فوق العاده ای در کاهش مصرف آب و زیبایی محیط داشته باشد. در ادامه نمونه هایی از معماری سبز یا پایدار در جهان را معرفی می کنیم که مباحثی بسیار جذاب برای علاقه مندان در این حوزه است.
برای آشنایی با ساختمان های سبز ساخته شده مقاله بعدی را دنبال کنید .