دستورالعمل‌های سازمان آتش نشانی برای ساخت ساختمان، شامل اطلاعاتی در مورد نصب سیستم‌های اعلام حریق، آتشنشانی و اطفاء حریق، تخلیه ساختمان و نگهداری و بازرسی تجهیزات آتش نشانی می‌شود. این دستورالعمل‌ها به منظور افزایش ایمنی و کاهش خطرات حریق در ساختمانها تدوین شده‌اند. اجرای صحیح این دستورالعمل‌ها می‌تواند زندگی و اموال افراد را در معرض خطرات حریق حفظ کند.
در ادامه همراه ما باشید تا با این قوانین و مقررات آشنا شوید .
دستورالعمل‌های سازمان آتش نشانی درباره ساختمانها چیست؟
یکی از موضوعاتی که برای ساختمان سازی باید به آن توجه داشته باشید، رعایت استانداردها و ضوابط آتش نشانی است که بسیار حائز اهمیت می باشد. در واقع اگر به این ضوابط و استانداردها توجه نداشته باشید، ساختمان شما ایمنی لازم را نخواهد داشت و بعدها با مشکلات گوناگونی مواجه خواهید شد.
سازمان آتش نشانی، دارای دستورالعمل‌های دقیق و مشخص برای بررسی و ارزیابی ساختمانها است. این دستورالعمل‌ها شامل مواردی مانند امنیت آتش نشانی، مسائل مربوط به اختصاص منابع و تجهیزات آتش نشانی، مکان‌های ورود و خروج اضطراری، سیستم‌های اعلام حریق و آتشنشانی، مسائل مربوط به تهویه و هواگیری، امنیت ساختمان در برابر زلزله، و سایر مسائل مربوط به ایمنی و امنیت ساختمانها می‌شود.
قوانین و ضوابط آتش نشانی، سه گروه تقسیم می شوند:
- مقررات ایمنی معماری
- قوانین ایمنی تاسیسات مکانیکی
- ضوابط ایمنی تاسیسات الکتریکی
لیست ضوابط آتش نشانی برای ساختمان
الف) ضوابط و مقررات در مرحله طراحی
1- ضوابط مربوط به فاصله ی ساختمان با توجه به نوع کاربری
2- مقرارات ارتفاع ساختمان (تعداد طبقه ها) و عرض کوچه ها و خیابان های اطراف
3- ضوابط آتش نشانی ساختمان مربوط به مسیر پله اضطراری و درب ضد حریق
4- ضوابط آسانسور
5- پارکینگ
6- موتورخانه ساختمان
7- مقررات سیستم اعلام حریق
8- ضوابط مربوط به نماي سنگ و شيشه
9- نظریه های کارشناس سازمان در مرحله طراحی
ب) بازدید، نظارت و کنترل در مرحله ی اجراء
1- رعایت ضوابط مربوط به برق و روشنایی ساختمان
2- دستورالعمل و استاندارد های مربوط به آسانسور
3- دستورالعمل های سیستم گرمایش ساختمان
4- دستورالعمل های موتور خانه تاسیسات
5- ضوابط بازشو، داکت، نورگیر، و جان پناه ها
6- لوله کشی آب آتش نشانی در ساختمان ها لوله کشی ساختمان های بزرگ
7- کپسول دستی و چرخدار
8- دکوراسیون ساختمان
9- تاییدیه سیستم های اعلام کننده حریق
10- راه پله ی اضطراری
11- ضوابط آتش نشانی ساختمان در استخرها و محوطه آن
12- نظرات کارشناسی و استعلام های اداره آتش نشانی”
پ)ضوابط طراحی باکس راه پله و آسانسوز مصوب آتش نشانی
مهندس طراح تعداد آسانسور، ظرفیت نوع و محل قرارگیری آن را مشخص می‌کند.
در ساختمان‌هایی که از کف ورودی اصلی بیش از ۷ متر ارتفاع دارند، تعبیه‌ی آسانسور الزامی است.
در ساختمان‌هایی که نیاز به اجرای آسانسور دارند، باید ضوابط و استانداردهای لازم برای معلولین جسمی و حرکتی رعایت شوند.
در ساختمان‌های ۸ طبقه یا به طور کلی ساختمان‌هایی که ارتفاع آن‌ها از کف ورودی ۲۸ متر یا بیشتر است، باید دو دستگاه آسانسور تعبیه شود.
در تمامی ساختمان‌هایی که ارتفاع آن‌ها از کف ورودی بیش از ۲۱ متر است، باید حداقل ۱ آسانسور برانکاردبر تعبیه شود.
در تمامی ساختمان‌های که نیاز به آسانسور دارند، باید حداقل یکی از آسانسورها ویلچربر باشد.
حداکثر فاصله از ورودی ساختمان تا درب آسانسور باید ۴۰ متر باشد.
اگر تعداد آسانسورها تا ۳ عدد بود، می‌توان آن‌ها را در چاه مشترک قرار داد. برای ۴ دستگاه آسانسور باید حداقل دو چاه جداگانه داشت.
ضوابط آتش نشانی برای راه پله
کف پله ها، پاگردها و لبه های پله ها باید از مصالح ایمن ساخته شوند تا در برابر لغزندگی ایمن باشند. مصالح مورد استفاده در ساخت راه پله ها باید در برابر حریق مقاومت داشته باشند. دستگاه پله تا طبقه همکف یا طبقه ی مشرف به فضای باز ادامه داشته باشند. پلکان خروجی باید به صورت دوربند با ساختار 2 ساعت مقاومت در برابر حریق اجرا شوند. پله های خروجی باید به صورت رفت و برگشت اجرا گردند.
در پاگردهای طبقات وجود تابلوهای شمارشگر طبقات و نشان دهنده مسیر خروج الزامی است. نصب کنتورها اعم از برق و گاز و … در بدنه پلکان ممنوع می باشد.
ضوابط آتش نشانی برای پایان کار
تاییدیه آتشنشانی پایانکار از اهمیت ویژه ایی برخوردار است و مالکین محترم کلیه پروژه ها جهت کسب پایانکار و سند مالکیت از شهرداری های محل ساخت پروژه خود نیازمند اخذ تاییدیه آتش نشانی از سازمان آتش نشانی هستند. تائیدیه آتش نشانی پایانکار از سوی مشاور مورد تایید سازمان آتش نشانی صادر و ارائه خواهد شد.
چه ساختمان هایی نیاز به اخذ تأییدیه از سوی سازمان آتش نشانی دارند؟
- ساختمان هایی با کاربری مسکونی که دارای بیش از ۶ طبقه و یا بیش از ۲۰ واحد داشته باشد.
- ساختمان های با کاربری غیرمسکونی شامل اداری، تجاری، پزشکی، درمانی، مراکز ترک اعتیاد و …
- طی چند سال اخیر تمامی ساختمان هایی که نیاز به پایان کار و یا تغییر کاربری دارند، میبایست تأییدیه از سوی سازمان آتش نشانی را اخذ نمایند.
- کلیه ساختمان ها و اماکن که از سوی شهرداری و آتش نشانی اخطار گرفته اند.
مدارک مورد نیاز جهت اخذ تاییدیه آتش نشانی
- اصل و کپی سند مالکیت
- اصل و کپی کارت ملی مالک
- نقشه های دارای تاییدیه شهرداری
- فیش پرداخت عوارض مربوط
- نقشه های معماری ساختمان
- نامه شهرداری
- برگه دستورالعمل صادره از آتش نشانی
مراحل اخذ تاییدیه ایمنی اتش نشانی چگونه می باشد؟
- مراجعه به یکی از شرکت های تایید صلاحیت شده از طرف سازمان آتش نشانی و ارائه مدارک مورد نیاز و عقد قرارداد
- تکمیل فرم انتخاب مجری که دارای مهر و امضاء شرکت می باشد (دریافت فرم انتخاب مجری جهت اخذ تاییدیه اتش نشانی)
- مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک شهر و ثبت فرم
- ارجاع پرونده به کارتابل شرکت مجری و اجرا امور مربوط مطابق خدماتی که در ادامه گفته خواهد شد و ضوابط اتش نشانی
- بازدید نهایی و اخذ تاییدیه آتش نشانی بعد از انجام مرحله ۴
استعلام تاییدیه آتش نشانی
تاییدیه آتش نشانی یکی از تاییدیه‌های ساختماتی است که توسط سازمان آتش نشانی ارائه می‌شود. این تاییدیه برای تمامی ساختمان‌های مسکونی و اداری و صنعتی و حتی بیمارستانی اخذ می‌شود. با توجه به اینکه سازمان آتش نشانی مسئولیت اطفاء حریق را بر عهده دارد، برای پیشگیری از وقوع حوادث غیر مترقبه صلاحیت‌های لازم ساختمان را بررسی می‌کند و در صورت داشتن صلاحیت‌ها و شرایط مورد نیاز تاییدیه آتش نشانی برای ساختمان صادر می‌شود.
در صورتی که تاییدیه آتش نشانی را اخذ کردید و پس از گذشت یک سال، سازه‌های ساختمان را تغییر دادید، نیاز است، مجدد استعلام گرفته و تایید نظر کارشناسی را اخذ نمایید. تاییدیه آتش نشانی برای ساختمان‌های تازه تاسیس پس از تکمیل ساختمان و پایانکار ارائه می‌شود. این تاییدیه توسط مشاور مورد تایید سازمان آتش نشانی کشور ارائه می‌شود و صدور گواهی‌های تحت نظر شهرداری منوط به داشتن تاییدیه آتش نشانی و حساب عوارض ایمنی است.
با توجه به این موارد می‌توان گفت این تاییدیه یکی از الزامات ایمنی ساختمان در برابر حریق و حوادث غیر مترقبه است و با رعایت الزامات آن میزان ایمنی ساختمان افزایش خواهد یافت. در صورت وقوع آتش سوزی یا وجود گاز کربن دی اکسید در ساختمان، سیستم‌های اعلام حریق و آلارم وقوع آتش را هشدار می‌دهند و این امر باعث می‌شود قبل از اینکه آتش گسترش یابد یا حادثه باعث ایجاد خطر بزرگتر شود، ساکنان ساختمان مطلع شده و اقدامات ایمنی اضطراری مانن خروج از ساختمان صورت گیرد. بنابراین در ساختمان‌هایی که این تاییدیه را اخذ نموده‌اند میزان تلفات ناشی از حوادث غیر مترقبه کاهش یافته است
تاییدیه آتش نشانی برای مراکز درمانی
- رعایت کلیه ضوابط و نکات ایمنی به شرح ذیل برای کلیه اماکن درمانی شامل کلینیک ها – فیزیوتراپی ها – سونوگرافی ها و کلیه مراکز درمانی الزامیست :
- طراحی و اجرای راه های خروج چه به صورت معمول چه به صورت خروج اضطراری بر طبق استاندارد های سازمان آتش نشانی
- طراحی و نصب سیستم تخلیه دود برای کلیه طبقات طبق استانداردهای سازمان آتش نشانی
- طراحی و نصب سیستم اعلام حریق در کلیه طبقات مطابق با استانداردهای سازمان آتش نشانی
- رعایت سایز جان پناه ها در ساختمان
- طراحی و اجرای پارکینگ مطابق با قوانین مقررات و استانداردهای سازمان آتش نشانی
- بیمارستان در موضوع آتش و آتشسوزی و انتشار گاز های سمی از حساسیت بالایی در حوزه آتش نشانی برخوردارند لذا رعایت نکات زیر در طراحی و اجرا ی این نوع از ساختمانها و در ادامه اخذ تائیدیه
